Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

Со всех языков на:
Все языки
Со всех языков на:
Все языки
Албанский
Английский
Русский

digital quality monitor

Толкование Перевод

1 digital quality monitor

Техника: цифровой монитор системы контроля качества данных

Универсальный англо-русский словарь > digital quality monitor
2 digital quality monitor

Engineering: DQM

Универсальный русско-английский словарь > digital quality monitor
3 digital circuit quality monitor

Техника: аппаратура контроля качества цифровых интегральных схем

Универсальный англо-русский словарь > digital circuit quality monitor
4 digital circuit quality monitor

Engineering: DCQM

Универсальный русско-английский словарь > digital circuit quality monitor
5 DQM

1) Военный термин: division quartermaster

2) Техника: data quality monitor, digital quality monitor

3) Вычислительная техника: Dynamic Queue Manager, программа динамического управления очередями

4) НАСА: Data Quality Message

Универсальный англо-русский словарь > DQM
6 DQM

1. data quality monitor - монитор системы контроля качества данных; монитор системы управления качеством данных;

2. digital quality monitor - цифровой монитор системы контроля качества данных

Англо-русский словарь технических аббревиатур > DQM
7 цифровой монитор системы контроля качества данных

Engineering: digital quality monitor

Универсальный русско-английский словарь > цифровой монитор системы контроля качества данных
8 DCQM

digital circuit quality monitor - аппаратура контроля качества цифровых интегральных схем

Англо-русский словарь технических аббревиатур > DCQM
9 DCQM

1) Военный термин: Deputy Chief Quartermaster

2) Техника: digital circuit quality monitor

Универсальный англо-русский словарь > DCQM
10 аппаратура контроля качества цифровых интегральных схем

Engineering: digital circuit quality monitor

Универсальный русско-английский словарь > аппаратура контроля качества цифровых интегральных схем
11 controlar

v.

1 to control.

Pedro controla su vida al fin Peter controls his life at last.

María controla a sus hijos con lástima Mary controls her kids through pity.

2 to check.

3 to watch, to keep an eye on.

4 to take over, to control.

María controla los negocios Mary takes over business.

* * *

controlar

► verbo transitivo

1 (gen) to control

2 (comprobar) to check

► verbo pronominal controlarse

1 (moderarse) to control oneself

* * *

verb

1) to control

2) monitor

* * *

1. VT

1) (=dominar) [+ situación, emoción, balón, vehículo, inflación] to control

los rebeldes controlan ya todo el país — the rebels now control the whole country, the rebels are now in control of the whole country

mis padres quieren controlarme la vida — my parents want to control my life

no pudo controlar el impulso de pegarle — he couldn't control the urge to hit him

medidas para controlar la calidad — quality-control measures

los bomberos consiguieron controlar el fuego — the firefighters managed to bring the fire under control

no controlo muy bien ese tema — * I'm not very hot on that subject *

2) (=vigilar)

inspectores para controlar el proceso electoral — observers to monitor the electoral process

deberías controlar tu peso — you should watch your weight

contrólame al niño mientras yo estoy fuera — * can you keep an eye on the child while I'm out

estoy encargado de controlar que todo salga bien — I'm responsible for checking o seeing that everything goes well

controla que no hierva el café — * make sure the coffee doesn't boil, see that the coffee doesn't boil

3) (=regular) to control

este termostato controla la temperatura — this thermostat controls the temperature

2.

VI *

he bebido tanto que ya no controlo — I've drunk so much I can't see straight *

3.

See:

controlarse

* * *
1.
verbo transitivo

1) ( dominar) <nervios/impulsos/persona> to control

controlamos la situación — we are in control of the situation

el incendio fue rápidamente controlado — the fire was quickly brought under control

pasaron a controlar la empresa — they took control of the company

2) ( vigilar) <inflación/proceso> to monitor

controlar el peso/la línea — to watch one's weight/one's waistline

deja de controlar todos mis gastos — stop checking up on how much I spend

me tienen muy controlada — they keep a close watch on me

controlar las entradas y salidas — to keep a check on everyone who comes in or out

controlé el tiempo que me llevó — I timed how long it took me

3) ( regular) <presión/inflación> to control
2.
controlarse v pron

1) ( dominarse) to control oneself

si no se controla acabará alcoholizado — if he doesn't get a grip on himself he's going to become an alcoholic

2) ( vigilar) <peso/colesterol> to check, monitor

* * *

= control, get + command of, govern, keep + a rein on, keep within + bounds, monitor, regulate, peg, police, master, command, scourge, keep down + Nombre, stem + the tide of, bring under + control, hold in + line, gain + control (over/of), get + a grip on, hold + the reins of, corral, check up on, keep + tabs on, wield + control, hold + sway (over), wiretap [wire-tap], hold + the line, keep + a tight hold on, take + control of, stay on top of, stay in + control, rein in, hold + Nombre + in.

Ex. These fields control the access to the main record and are all fixed length fields.

Ex. The great storyteller, FC Sayers, having advised the beginner to 'steep himself in folklore until the elemental themes are part of himself,' explains how best to get command of a tale.

Ex. It is not sufficient merely to describe the processes that govern the creation and generation of indexing and abstracting data.

Ex. Cases keep discussion grounded on certain persistent facts that must be faced, and keep a realistic rein on airy flights of academic speculation.

Ex. Costs can be kept within reasonable bounds if a method appropriate to the specific application is chosen.

Ex. Ideally it should be possible to include some form of student assessment or to monitor the student's progress.

Ex. Built into each operator are sets of instructions to the computer which regulate where the term must appear in the printed entries generated from the string, typefaces, and necessary punctuation.

Ex. After a couple of months, I had his overall behavior pretty well pegged.

Ex. For many centuries local authorities have been responsible for policing Weights and Measures Acts and regulations and, where a breach of legislation was uncovered, would prosecute in the criminal court.

Ex. The library director strove to master his frustration.

Ex. Very few engravers commanded the necessary artistry.

Ex. The reference librarian must always resist an impulse to be glib; he must scourge and throttle his vanity; he must reach a conclusion rather than begin with it.

Ex. Activities such as gardening or cookery are dealt with in many books in ways which go far beyond the simple keeping down of weeds or just filling empty stomachs.

Ex. This article discusses some strategies that are being developed to stem the tide of losses caused worldwide by piracy.

Ex. But the unions were able to add their weight to the authority of the parliamentary investigators in bringing the worst excesses of unregulated apprenticeship and of working conditions under control = No obstante, los sindicatos pudieron reforzar la autoridad de los investigadores parlamentarios para controlar los peores excesos que se cometían en el aprendizaje de un oficio y las condiciones laborales sin regularizar.

Ex. The library staff consists of 6 professional librarians and 11 clerical workers, all of whom are held firmly in line by the forceful personality of the director, a retired military colonel.

Ex. Gradually many of these conquerors came to realize that, although military might was necessary to gain control over an area, sheer force of arms was not sufficient to govern effectively.

Ex. The article ' Getting a grip on change' argues that only by confronting the challenges and inevitability of change can libraries retain their relevancy in the information age.

Ex. This trend may also be explained by the hegemony of those who hold the reins of international publication.

Ex. The article is entitled 'Microfilm retrieval system corrals paper flood for Ameritech publishing'.

Ex. The physical effort of keeping tabs on people as well as the distasteful practice of checking up on staff output achieves nothing and may do considerable damage.

Ex. The physical effort of keeping tabs on people as well as the distasteful practice of checking up on staff output achieves nothing and may do considerable damage.

Ex. Influence and control is currently wielded by sterile professionals who are blind to the need to develop services beyond print.

Ex. This ideology appealed widely to the librarian as well as the library user and held sway for nearly a quarter of a millennium when, in 1841, a catalytic event in the history of cataloging took place.

Ex. The implementation of this system would enable law enforcement agencies to wiretap all digital communication.

Ex. The standpatters argue, and the progressives agree, that the tax line must be held in the interest of attracting industry = Los conservadores proponen y los progresistas están de acuerdo en que se deben contener los impuestos para atraer a la industria.

Ex. A study of telly-addicts has found that in 45 per cent of homes mums keep a tight hold on the remote control.

Ex. Five years after they took control of war-ravaged Afghanistan, reconstruction remains a job half done.

Ex. Adapting to change -- and staying on top of the changes -- is a huge key to success in industry.

Ex. This section of the book is all about how to stay in control of your personal information.

Ex. If librarians hope to rein in escalating periodical prices, they must become more assertive consumers.

Ex. The longer a fart is held in, the larger the proportion of inert nitrogen it contains, because the other gases tend to be absorbed into the bloodstream through the walls of the intestine.

----

* controlar aún más = tighten + Posesivo + grip on.

* controlar el presupuesto = control + the purse strings.

* controlar la economía = control + the purse strings.

* controlar las finanzas = control + the purse strings.

* controlar la situación = tame + the beast.

* controlar los gastos = control + costs, contain + costs.

* controlarlo todo = have + a finger in every pie.

* controlarse = command + Reflexivo, pace.

* * *
1.
verbo transitivo

1) ( dominar) <nervios/impulsos/persona> to control

controlamos la situación — we are in control of the situation

el incendio fue rápidamente controlado — the fire was quickly brought under control

pasaron a controlar la empresa — they took control of the company

2) ( vigilar) <inflación/proceso> to monitor

controlar el peso/la línea — to watch one's weight/one's waistline

deja de controlar todos mis gastos — stop checking up on how much I spend

me tienen muy controlada — they keep a close watch on me

controlar las entradas y salidas — to keep a check on everyone who comes in or out

controlé el tiempo que me llevó — I timed how long it took me

3) ( regular) <presión/inflación> to control
2.
controlarse v pron

1) ( dominarse) to control oneself

si no se controla acabará alcoholizado — if he doesn't get a grip on himself he's going to become an alcoholic

2) ( vigilar) <peso/colesterol> to check, monitor

* * *

= control, get + command of, govern, keep + a rein on, keep within + bounds, monitor, regulate, peg, police, master, command, scourge, keep down + Nombre, stem + the tide of, bring under + control, hold in + line, gain + control (over/of), get + a grip on, hold + the reins of, corral, check up on, keep + tabs on, wield + control, hold + sway (over), wiretap [wire-tap], hold + the line, keep + a tight hold on, take + control of, stay on top of, stay in + control, rein in, hold + Nombre + in.

Ex: These fields control the access to the main record and are all fixed length fields.

Ex: The great storyteller, FC Sayers, having advised the beginner to 'steep himself in folklore until the elemental themes are part of himself,' explains how best to get command of a tale.

Ex: It is not sufficient merely to describe the processes that govern the creation and generation of indexing and abstracting data.

Ex: Cases keep discussion grounded on certain persistent facts that must be faced, and keep a realistic rein on airy flights of academic speculation.

Ex: Costs can be kept within reasonable bounds if a method appropriate to the specific application is chosen.

Ex: Ideally it should be possible to include some form of student assessment or to monitor the student's progress.

Ex: Built into each operator are sets of instructions to the computer which regulate where the term must appear in the printed entries generated from the string, typefaces, and necessary punctuation.

Ex: After a couple of months, I had his overall behavior pretty well pegged.

Ex: For many centuries local authorities have been responsible for policing Weights and Measures Acts and regulations and, where a breach of legislation was uncovered, would prosecute in the criminal court.

Ex: The library director strove to master his frustration.

Ex: Very few engravers commanded the necessary artistry.

Ex: The reference librarian must always resist an impulse to be glib; he must scourge and throttle his vanity; he must reach a conclusion rather than begin with it.

Ex: Activities such as gardening or cookery are dealt with in many books in ways which go far beyond the simple keeping down of weeds or just filling empty stomachs.

Ex: This article discusses some strategies that are being developed to stem the tide of losses caused worldwide by piracy.

Ex: But the unions were able to add their weight to the authority of the parliamentary investigators in bringing the worst excesses of unregulated apprenticeship and of working conditions under control = No obstante, los sindicatos pudieron reforzar la autoridad de los investigadores parlamentarios para controlar los peores excesos que se cometían en el aprendizaje de un oficio y las condiciones laborales sin regularizar.

Ex: The library staff consists of 6 professional librarians and 11 clerical workers, all of whom are held firmly in line by the forceful personality of the director, a retired military colonel.

Ex: Gradually many of these conquerors came to realize that, although military might was necessary to gain control over an area, sheer force of arms was not sufficient to govern effectively.

Ex: The article ' Getting a grip on change' argues that only by confronting the challenges and inevitability of change can libraries retain their relevancy in the information age.

Ex: This trend may also be explained by the hegemony of those who hold the reins of international publication.

Ex: The article is entitled 'Microfilm retrieval system corrals paper flood for Ameritech publishing'.

Ex: The physical effort of keeping tabs on people as well as the distasteful practice of checking up on staff output achieves nothing and may do considerable damage.

Ex: The physical effort of keeping tabs on people as well as the distasteful practice of checking up on staff output achieves nothing and may do considerable damage.

Ex: Influence and control is currently wielded by sterile professionals who are blind to the need to develop services beyond print.

Ex: This ideology appealed widely to the librarian as well as the library user and held sway for nearly a quarter of a millennium when, in 1841, a catalytic event in the history of cataloging took place.

Ex: The implementation of this system would enable law enforcement agencies to wiretap all digital communication.

Ex: The standpatters argue, and the progressives agree, that the tax line must be held in the interest of attracting industry = Los conservadores proponen y los progresistas están de acuerdo en que se deben contener los impuestos para atraer a la industria.

Ex: A study of telly-addicts has found that in 45 per cent of homes mums keep a tight hold on the remote control.

Ex: Five years after they took control of war-ravaged Afghanistan, reconstruction remains a job half done.

Ex: Adapting to change -- and staying on top of the changes -- is a huge key to success in industry.

Ex: This section of the book is all about how to stay in control of your personal information.

Ex: If librarians hope to rein in escalating periodical prices, they must become more assertive consumers.

Ex: The longer a fart is held in, the larger the proportion of inert nitrogen it contains, because the other gases tend to be absorbed into the bloodstream through the walls of the intestine.

* controlar aún más = tighten + Posesivo + grip on.

* controlar el presupuesto = control + the purse strings.

* controlar la economía = control + the purse strings.

* controlar las finanzas = control + the purse strings.

* controlar la situación = tame + the beast.

* controlar los gastos = control + costs, contain + costs.

* controlarlo todo = have + a finger in every pie.

* controlarse = command + Reflexivo, pace.

* * *

controlar [A1 ]

vt

A (dominar)

1 ‹nervios/impulsos/emociones› to control; ‹persona/animal› to control

controlamos la situación we are in control of the situation, we have the situation under control

el incendio fue rápidamente controlado por los bomberos the firemen quickly got o brought the fire under control

controlan ahora toda la zona they now control o they are now in control of the whole area

pasaron a controlar la empresa they took control of the company

2 ( fam); ‹tema› to know about

estos temas no los controlo I don't know anything about these things, I'm not too well up on o hot on these things ( colloq)

B

(vigilar): tiene que controlar su peso he has to watch o check o ( frml) monitor his weight

deja de controlar todos mis gastos stop checking up on how much I spend the whole time

me tienen muy controlada they keep a close watch o they keep tabs on everything I do, they keep me on a very tight rein

el portero controlaba las entradas y salidas the porter kept a check on everyone who came in or out

controlé el tiempo que me llevó I timed myself o how long it took me

C (regular) to control

este mecanismo controla la presión this mechanism regulates o controls the pressure

medidas para controlar la inflación measures to control inflation o to bring inflation under control

D ( Dep) (en doping) to administer a test to

fue controlado positivo tras su victoria he tested positive after his victory

lo controlaron negativo he was tested negative

■ controlarse

v pron

A (dominarse) to control oneself

si no se controla acabará alcoholizado if he doesn't get a grip o a hold on himself he's going to become an alcoholic

B (vigilar) ‹peso/colesterol› to check, watch, monitor ( frml)

se controla el peso regularmente she checks her weight regularly, she keeps a regular check on her weight

* * *

Multiple Entries:
controlar
controlar algo
controlar ( conjugate controlar) verbo transitivo
1 ‹nervios/impulsos/persona› to control;
‹ incendio› to bring … under control;
◊ controlamos la situación we are in control of the situation;

pasaron a controlar la empresa they took control of the company
2 ‹inflación/proceso› to monitor;
‹ persona› to keep a check on;
◊ controlar el peso/la línea to watch one's weight/one's waistline;

controlé el tiempo que me llevó I timed how long it took me
3 ( regular) ‹presión/inflación› to control
controlarse verbo pronominal ( dominarse) to control oneself;
( vigilar) ‹peso/colesterol› to check, monitor
controlar verbo transitivo
1 to control
2 (comprobar) to check
' controlar' also found in these entries:
Spanish:
dominar
- fraude
- manejar
- potingue
- sujetar
- contener
English:
control
- grip
- hold down
- manage
- monitor
- regiment
- spot-check
- stamp out
- check
- discipline
- help
- unruly

* * *

controlar

♦ vt

1. [dominar] to control;

controlar la situación to be in control of the situation;

la empresa controla el 30 por ciento del mercado the company controls 30 percent of the market;

los bomberos todavía no han conseguido controlar el incendio firefighters have still not managed to bring the fire under control;

medidas para controlar los precios measures to control prices

2. [comprobar, verificar] to check;

controla el nivel del aceite check the oil level;

controlan continuamente su tensión arterial they are continuously monitoring his blood pressure

3. [vigilar] to watch, to keep an eye on;

la policía controla todos sus movimientos the police watch his every move;

nos controlan la hora de llegada they keep a check on when we arrive;

controla que no se cuele nadie see o make sure that no one Br jumps the queue o US cuts in line

♦ vi
Fam [saber] to know;
Rosa controla un montón de química Rosa knows loads about chemistry

♦ See also the pronominal verb controlarse

* * *

controlar

v/t

1 control

2 ( vigilar) check

* * *

controlar vt

1) : to control

2) : to monitor, to check

* * *

controlar vb

1. (dominar) to control [pt. & pp. controlled]

controló la situación he controlled the situation

2. (comprobar) to check

un programa que controla los errores de ortografía a program that checks spelling mistakes

Spanish-English dictionary > controlar
12 system

1) система || системный

2) вычислительная система

3) вчт операционная система; программа-супервизор

4) система уравнений

5) вчт большая программа

6) метод; способ; алгоритм

•

system halted — "система остановлена" ( экранное сообщение об остановке компьютера при наличии серьёзной ошибки)

- system for event evaluation and review

- system for interactive design

- system of demand equations

- system of units

- system on glass

- 2-2-4 system

- 4-2-4 system

- 4-4-4 system

- absolutely centralized computer system

- access control list system

- accounting system

- Accutrack 400 system

- action logic system

- action-translation system

- active array antenna system

- active night-vision system

- activity-based costing system

- adaptive control system

- adaptive neuro-fuzzy inference system

- ADE system

- adjoint system

- aerial system

- aerospace support system

- AEW system

- AGS system

- airborne early-warning system

- airborne warning and control system

- airborne weather radar system

- aircraft collision avoidance system

- airfield communication system

- air-traffic control system

- air-traffic control radar-beacon system

- airways environmental radar information system

- alignment-and-exposure system

- all-weather guidance system

- all-weather landing system

- alpha system

- alpha reinforcement system

- alternation-product block-cipher system

- analog protection system

- Andrew file system

- antenna-ground system

- antishock system

- antiskip system

- applet file system

- application control and management system

- application development system

- Armstrong frequency-modulation system

- ASR system

- asymmetric cryptographic system

- asynchronous address communication system

- asynchronous-multiplex system

- ATC system

- attached processor system

- attended system

- A-type Dolby system

- A-type professional Dolby system

- audio system

- audio noise-reduction Dolby system

- audiovisual system

- author system

- authoring system

- automated design engineering system

- automated vision system

- automatic coding system

- automatic computer-controlled electronic scanning system

- automatic control system

- automatic data processing system

- automatic degaussing system

- automatic degaussing control system

- automatic digital encoding system

- automatic gain stabilization system

- automatic intercept system

- automatic noise-reduction system

- automatic program search system

- automatic programmable logic array synthesis system

- automatic radio direction-finding system

- automatic speech-recognition system

- automatic stabilization and control system

- automatic tape calibration system

- automatic-telephone system

- automatic test system

- automatic tuning system

- automatic vacuum deposition system

- automobile navigation system

- autonomous system

- avionics system

- aware system

- balance-line system

- ballistic-missile early-warning system

- band-limited system

- bandwidth compression system

- BAR system

- bare-bones system

- base station system

- baseband radar system

- basic input/output system

- batch-processing system

- Batten system

- BCF system

- beam-current feedback system

- beam-forming system

- beam-guidance system

- beam-rider control system

- beep-only system

- beep-plus-voice system

- billing system

- binary system

- binary number system

- bit-serial system

- blind approach beacon system

- bridge duplex system

- broadcast television system

- B-type Dolby system

- B-type simplified Dolby system

- building-block CAD system

- built-in expert system

- bus system

- business information system

- cable distribution system

- cable modem termination system

- CACE system

- CAD system

- CADIC system

- CAE system

- call queuing system

- calorimeter system

- carrier system

- carrier-communication system

- carrier-telegraph system

- case-based expert system

- CATV system

- CD-4 system

- celestial coordinate system

- celestial guidance system

- cellular radio system

- central-battery system

- central-control system

- central nervous system

- centralized automatic trouble-location system

- centralized computer system

- CF system

- CGS system

- CGS electromagnetic system

- CGS electrostatic system

- chaff communication system

- Chain Home radar system

- chain rdr system

- chaotic system

- chirp radar system

- CH radar system

- ciphertext autokey system

- Civis system

- classifier system

- closed bus system

- closed-circuit television system

- closed-cycle control system

- closed-loop control system

- closed-loop servo system

- cloud and collision warning system

- clutter rejection system

- CMY system

- CMYK system

- coarse-fine system

- code addressed system

- coherent carriers system

- coherent spread-spectrum system

- collision avoidance system

- color management system

- COM system

- command system

- command and control system

- command-driven system

- command guidance system

- command-line operating system

- common system

- common carrier system

- common Internet file system

- common timing system

- communication system

- communications and tracking system

- communications switching system

- community antenna television system

- compact-disk file system

- compatible color television system

- compatible single-sideband system

- compatible stereo system

- compatible stereo-quadraphonic record system

- compatible time-sharing system

- complete residue system

- complex system

- composite guidance system

- compound interferometer system

- computer system

- computer-aided control engineering system

- computer-aided design and test system

- computer-aided engineering system

- computer-aided IC design system

- computer-aided retrieval system

- computer-aided voice wiring system

- computer-assisted radar display system

- computer-augmented oscilloscope system

- computer-based expert system

- computer-based photoelectric-counting system

- computer-controlled system

- computer-controlled electron-beam system

- computer-controlled recording system

- computer output microfilm system

- computer process control system

- computer vision system

- computing system

- configurable system

- configurable business system

- connected-speech recognition system

- connectionist system

- conservative system

- constant-frequency variable-dot system

- content scrambling system

- continuous presence system

- continuous-wave tracking system

- control system

- conversational system

- conversational program system

- Cook system

- cooling system

- cooperative system

- coordinate system

- copy generation management system

- correlated orientation tracking and range system

- correlation tracking system

- correlation tracking and triangulation system

- cotar system

- cotat system

- countermeasure system

- CPsystem

- crossband system

- crossbar system

- cross-development system

- crossed-coincident microphone system

- cryptographic system

- crystal system

- CSR system

- C-type Dolby system

- cubic crystal system

- current awareness system

- customer information control system

- data system

- data-acquisition system

- data-banking system

- database management system

- database management system for workgroups

- data-collection system

- data collection and reduction system

- data communication system

- data-compression system

- data-gathering system

- data-handling system

- data management system

- data-processing system

- data reduction system

- data-retrieval system

- data-transmission system

- dc diode sputtering system

- dc self-synchronous system

- dc triode sputter deposition system

- DDC system

- decentralized computer system

- decimal system

- decimal number system

- decision support system

- dedicated system

- deep submicron system

- defense message system

- descriptor-based protection system

- DEW system

- df antenna system

- diagnostic information system

- dial telephone switching system

- differential duplex system

- differential global positioning system

- Diffie-Hellman system

- digital system

- digital access and cross-connect system

- digital cellular system

- digital cellular system 1800 MHz

- digital data-handling system

- digital link management system

- digital private network signaling system

- Digital Research disk operating system

- digital switching system

- digital television system

- digital voice communication system

- direct-challenge system

- direct-dialing telephone system

- direct-digital control system

- direct-feedback system

- direct program search system

- direction-finder antenna system

- directory assistance system

- direct-sequence system

- direct-spread system

- disaster tolerant disk system

- discrete-address beacon system

- discrete-addressed beacon system

- discrete dynamic system

- discrete-parameter system

- discrete sound system

- discriminating-call system

- discriminating-ring system

- disk operating system

- disperse system

- display system

- dissipative system

- distant early-warning system

- distributed system

- distributed control system

- distributed data base management system

- distributed file system

- distributed information processing system

- distributed-parameter system

- distributed-processing system

- distributed software system

- document preparation system

- document viewing system

- Dolby system

- Dolby A system

- Dolby AC-3 system

- Dolby B system

- Dolby C system

- Dolby Digital system

- Dolby Headroom Extension Pro system

- Dolby HX Pro system

- Dolby Noise Reduction system

- Dolby NR system

- Dolby S system

- Dolby Spectral system

- Dolby Surround system

- Dolby Surround Pro-Logic system

- domain name system

- domestic satellite communication system

- Doppler inertial system

- dot-sequential system

- dot-sequential color-television system

- double capstan system

- dp system

- DS system

- dual fail-safe system

- duplex system

- duplicated system

- dynamic system

- early-warning system

- Earth-satellite-Earth communication system

- Edison power distribution system

- educational expert system

- effective technical and human implementation of computer-based systems

- eight-track cartridge system

- electromechanically driven projection system

- electron beam deflection system

- electron-beam exposure system

- electronic countermeasures system

- electronic data-processing system

- electronic document management system

- electronic funds transfer system

- electronic guidance system

- electronic identification system

- electronic mail system

- electronic meeting system

- electronic performance support system

- electronic-scanning system

- electronic scanning radar system

- electronic switching system

- electronic tracking system

- electron-optical system

- electrooptic light-modulation system

- e-mail system

- embedded system

- emergent system

- end system

- enhanced digital access communications system

- enhanced total access communication system

- enterprise system

- enterprise network management system

- entry-level system

- EOLM system

- equatorial satellite communication system

- equatorial-orbit satellite communication system

- equilibrium system

- equivalent four-wire system

- error-correcting reinforcement system

- error-correcting telegraph system

- error-detecting and feedback system

- European communications satellite system

- European fixed service satellite system

- European radio messaging system

- Eurovision system

- evolutionary stable system

- executive system

- executive information system

- expert system

- extended file system-2

- extra bass system

- extraterrestrial reconnaissance system

- Fabry-Perot mirror system

- facsimile system

- fail-safe system

- fail-soft system

- failure resistant disk system

- failure tolerant disk system

- FAT16 file system

- FAT32 file system

- fault resilient system

- FDM system

- FEC system

- federated system

- feed system

- feedback-control system

- feed-forward system

- fiber-optics system

- fiber optics transmission system

- field system

- field-sequential system

- field-sequential color television system

- field skip system

- file system

- file-control system

- file-oriented system

- film-based projection system

- financial expert system

- first generation wireless system

- fixed-point system

- fixer system

- flat file system

- flexible manufacturing system

- floating-point system

- forced-air cooling system

- forward error control system

- forward-loop system

- four-channel sound system

- four-level system

- fractal information system

- frame-alignment system

- freeway surveillance and control system

- frequency-carrier system

- frequency-division multiplex system

- frequency-hopping system

- frequency-reuse satellite system

- fuel-cell system

- full field system

- future public land mobile telephone system

- fuzzy system

- fuzzy control system

- fuzzy expert system

- fuzzy logic expert system

- 3Gwireless system

- gamma system

- gamma reinforcement system

- gate-array CAD system

- Gauss system

- generalized information system

- general-purpose display system

- geographical information system

- geolocation system

- Giorgi system

- global system

- global system for mobile communication

- global communication system

- global navigation satellite system

- global positioning system

- global telecommunication system

- global time-synchronization system

- graphical kernel system

- ground system

- ground-based scanning antenna system

- ground-control system

- ground-controlled approach system

- ground electrooptical deep-space surveillance system

- ground guidance system

- ground information processing system

- ground instrumentation system

- ground proximity warning system

- group decision support system

- group support system

- guidance system

- H-system

- h-system

- Hamiltonian system

- hard system

- hardware system

- Hartree system

- heat-seeking system

- helium refrigeration system

- heterogeneous agent system

- heuristic-based expert system

- hexagonal crystal system

- hierarchical database management system

- hierarchical file system

- hierarchical recognition system

- high-accuracy data transmission system

- high-density modem system

- high performance file system

- highway system

- HLS system

- holographic ice surveying system

- holographic recording and readout system

- home audio system

- homer system

- homing system

- horn-lens system

- host-based system

- HSB system

- HSV system

- hung system

- hybrid computer system

- hydrogen-air/lead battery hybrid system

- hyperbolic guidance system

- hyperbolic navigation system

- hyperbolic radar system

- hypertext authoring systems

- identification system

- image-forming system

- image information system

- image-processing system

- independent system

- inertial system

- inertial control system

- inertial instrument system

- inertial navigation system

- inertial space reference system

- infinite-dimensional system

- infinitely-fast control system

- information system

- information and control system

- information exchange system

- information-feedback system

- information management system

- information-retrieval system

- infrared heat-seeking system

- infrared search track system

- input/output control system

- inquiry and communications system

- installable file system

- instant program locating system

- instrument-landing system

- insulation system

- integrated antenna system

- intelligence system

- intelligent knowledge-base system

- interactive system

- interactive application system

- interactive design system

- interactive graphics system

- interactive pattern analysis and classification system

- interactive software system

- interactive voice system

- intercarrier sound system

- inter-city telecommunications system

- intercommunication system

- interconnection system

- interference position monitoring system

- intermediate system

- intermediate system to intermediate system

- intermittent control system

- internetwork operating system

- inter-organization system

- interphone system

- interplanetary radar system

- interpretating system

- interrupt system

- Intervision system

- intranet-extranet system

- intrusion detection system

- inverted spin system

- ionoscatter system

- isolated-word recognition system

- isometric crystal system

- isotropic system

- iterated function system

- iterative product-cipher system

- Japanese cellular system

- Java operation system

- J-carrier system

- job entry system

- joint surveillance system

- joint tactical information distribution system

- Ksystem

- K-carrier system

- keyboard-to-disk system

- keyboard-to-tape system

- knowledge system

- knowledge base system

- knowledge-based system

- knowledge-based decision support system

- knowledge-based management system

- Kolmogorov system

- Lsystem

- L*a*b* system

- laminar navigation anticollision system

- laminar air navigation anticollision system

- land mobile radio system

- laser communication system

- laser-deflection system

- laser inertial navigation system

- laser tracking system

- lasing system

- L-carrier system

- LCH system

- learning control system

- left-handed system

- left-handed coordinate system

- legacy system

- lenticular-screen projection system

- life support system

- lightning protective system

- lightwave system

- Lindenmayer system

- linear system

- linear-classifier system

- linear feedback control system

- line-of-sight system

- line-sequential system

- line-sequential color television system

- lithography system

- local area augmentation system

- local battery system

- logical input/output control system

- log-structured file system

- long base-line system

- longitudinal video recording system

- long-range-accuracy radio system

- long-range search system

- Lorenz instrumental landing system

- Lotka-Volterra system

- lossless system

- lossy system

- loudspeaker system

- low-altitude detection system

- lumped-parameter system

- LVR system

- Macintosh file system

- MADA system

- maglev system

- magnetic-levitation system

- mail abuse prevention system

- major-deflection electromagnetic system

- malfunction detection system

- management information system

- management intellectual system

- man-computer system

- man-machine system

- man-machine control system

- manned control system

- manufacturing execution system

- many-level system

- many-energy-level system

- many-particle system

- marketing information system

- maser communication system

- Massachusetts general hospital utility multiprogramming system

- mass-storage system

- master/slave computer system

- matrix sound system

- mature system

- mechanical display system

- mechanical television system

- medical expert system

- message-composition system

- message handling system

- message-rate system

- message-switched communication system

- meta class system

- meta-information system

- metallization system

- meteor-burst communication system

- meteor-scatter-system

- metric system

- microcomputer system

- microcomputer-development system

- microelectromechanical system

- microelectronic system

- microprocessor-based spatial-locating system

- microprocessor-controlled system

- microprocessor delay system

- microprocessor development system

- Microsoft disk operating system

- microwave-beam power-transfer system

- microwave-hologram recording system

- microwave landing system

- microwave relay system

- middle-side system

- military expert system

- military information system

- MIMO system

- minicomputer system

- MKS system

- MKS rationalized system

- mobile telephone system

- mode-converting system

- model-based expert system

- model reference adaptive system

- modular system

- modular breadboarding system

- monitor system

- monoclinic crystal system

- monopulse tracking system

- M-S stereo system

- multi-address asynchronous communication system

- multiagent computer system

- multichannel microwave distribution system

- multicomputer system

- multienergy-level system

- multiline digital voice-response system

- multimedia authoring systems

- multiple-access discrete-address system

- multiple-input multiple-output system

- multiple-processor system

- multiple user system

- multiplex system

- multiplexed information and computing system

- multiplicative array antenna system

- multipoint video distribution system

- multipole system

- multiprocessing system

- multiprocessor system

- multitarget sputtering system

- multitrack recording system

- multiuser system

- multivariable system

- Munsell system

- mutual broadcasting system

- national information processing system

- naval communications system

- navigation system

- near-eye system

- near instantaneous companding system

- nearest-neighbor classifier system

- negative reinforcement system

- neomorphic system

- NetWare management system

- network administration system

- network basic input/output system

- network computing system

- network control system

- network data base management system

- network file system

- network operating system

- neuro-fuzzy system

- new technology file system

- nodal switching system

- noise-reducing antenna system

- noise-reduction system

- non-attended system

- non-equilibrium system

- nonlinear system

- nonlinear feedback control system

- nonredundant system

- nonrepairable system

- nonstop system

- NT file system

- number system

- numeral system

- numerical control system

- object-oriented data base management system

- office information system

- off-line system

- OLCA system

- OLCD system

- omnidirectional speaker system

- on-demand system

- on-line system

- on-line circuit-analysis system

- on-line circuit-design system

- on-line computer system

- online fault-tolerant system

- on-line processing system

- on-off system

- on-off telegraph system

- open system

- open bus system

- open-loop system

- open-tube system

- operating system

- operation system

- operational support system

- operator services system

- optical communication system

- optical data-processing system

- optical detection and ranging system

- optical disk recording system

- optical-fiber transmission system

- optical-radar system

- optical recognition system

- optical tracking system

- optical TV communication system

- optimizing control system

- optoelectronic system

- organic system

- organizational decision support system

- orthorhombic crystal system

- p-system

- PA system

- packaged system

- packetized automatic routing integrated system

- packet-switched data transmission system

- pagemaster system

- pager-phone system

- paging system

- parallel-redundant system

- parallel software system

- parametric system

- partitioned-type memory-allocation system

- passive homing system

- passive tracking system

- pattern matching system

- pattern recognition system

- peak-holdings system

- peek-a-boo system

- peripheral-oriented microcomputer system

- personal call system

- personal computer system

- personal computer disk operating system

- personal data system

- personal handy-phone system

- personal locator system

- phased-array warning system

- phase-locked system

- phase-locked loop system

- Philips DNL system

- Philips dynamic noise-limiter system

- phonetic system

- phonocard system

- photoelectric-guidance system

- photographic projection system

- photomasking system

- photovoltaic power system

- picture coding system

- picture quality system

- pilot system

- plane parallel Fabry-Perot system

- plant automation communications system

- plasma-deposition system

- PLL system

- plug-in modular system

- portable life support system

- position control system

- positive reinforcement system

- power system

- predictive system

- predictive expert system

- priority system

- privacy system

- processing system

- production system

- production expert system

- production inventory control system

- program development system

- programmable system

- programmable airline reservation system

- projection cathode-ray tube system

- projection display system

- property management system

- pseudoquadraphony system

- pseudorandom coded system

- public-address system

- public-address reinforcement system

- public expert system

- public-key system

- public-key cryptographic system

- public telephone system

- pulsed Doppler system

- pulsed FM system

- pulse-modulation system

- QS matrix system

- quadraphonic sound system

- quadruple-diversity system

- quasi-linear feedback control system

- queuing system

- quick fax system

- RADA system

- radar augmentation system

- radar braking system

- radar cross-section instrumentation system

- radar guidance system

- radar identification system

- radar imaging system

- radio command system

- radiocommunication system

- radio data system

- radio-guidance system

- radio-inertial-guidance system

- radionavigation system

- radio-relay system

- radiosonde-radio-wind system

- random-access discrete-address system

- range rate tracking system

- range tracking system

- ranging system

- rapid-scan system

- rationalized system of equations

- readout system

- real-time system

- real-time data system

- real-time expert system

- real-time multi-platform UNIX operating system

- real-time operating system

- Rebecca-Eureka system

- receiver lockout system

- recognition system

- reconfigurable system

- recording system

- recursive system

- redundant system

- reel-to-reel tape transport system

- regulating system

- reinforcement system

- relational data base management system

- relay system

- reliability index system

- remote system

- remote concentrating system

- remote file system

- remote semiconcentrating system

- remote sensing system

- reorder point system

- reorder time system

- repairable system

- reproducing system

- rerecording system

- response-controlled reinforcement system

- restorable system

- restricted connected-speech recognition system

- retrieval system

- RF sputtering system

- RGB system

- rhombohedral crystal system

- rho-theta system

- right-handed system

- right-handed coordinate system

- robot system

- robotics system

- rod memory system

- rotating coordinate system

- rule-based expert system

- run-time system

- sampled-data system

- sampling system

- satellite business system

- satellite communications system

- satellite data transmission system

- satellite multiple-access communication system

- satellite radio system

- satellite-switched multiple-access system

- scanning-projection system

- schlieren system

- scientific expert system

- Scophony television system

- searchless identification system

- second generation wireless system

- secrecy system

- secret-key cryptographic system

- self-adaptive system

- self-adjusting system

- self-contained system

- self-guidance system

- self-organizing system

- self-organizing control system

- self-organizing multiple-access discrete-address system

- self-oscillatory system

- self-structuring system

- self-test system

- self-testing system

- selsyn system

- semiactive-homing system

- semiautomatic telephone system

- sequential software system

- serial copy management system

- serial copying management system

- service provisioning system

- servo system

- ship's inertial marine navigational system

- ship's self-contained navigation system

- short-range air navigation system

- short-range Doppler system

- SI system

- signaling system

- simultaneous system

- simultaneous TV system

- single-degree-of-freedom system

- single-input single-output system

- single-sideband system

- single-track magnetic system

- singular equation system

- SISO system

- SOC system

- socio-technical system

- soft system

- soft eject system

- software system

- solar system

- sound-recording system

- sound-reinforcement system

- sound-reproducing system

- space-communication system

- space detection and tracking system

- space-variant pattern-recognition system

- speaker system

- speaker-adaptive system

- speaker-dependent system

- speaker-independent system

- speaker-recognition system

- speaker verification system

- speech-enhancement system

- speech input/output system

- speech processing system

- speech-recognition system

- speech understanding system

- spin system

- spinodal system

- split-screen system

- split-speaker system

- spread-spectrum system

- SQ matrix system

- stand-alone system

- stand-alone expert system

- stand-alone graphics system

- standard electronics assembly system

- standby power system

- standing-wave system

- stand-off target acquisition system

- star system

- start-stop system

- static system

- static ripple imaging system

- stationary-wave system

- step-and-repeat system

- step-by-step system

- stereo microphone system

- stereo sound system

- sticks layout system

- stimulus-controlled reinforcement system

- stochastic system

- storage and retrieval system

- stored-program electronic-switching system

- strapping system

- Strowger system

- structured cabling system

- structured design system

- structured software system

- structured wiring system

- submarine-cable system

- subscriber carrier system

- super anti-modulation tape system

- superconductor energy-storage system

- super video home system

- supervisory control system

- switched access system

- symbol system

- symbolic system

- symbolic interactive design system

- symmetric cryptographic system

- synchro system

- synchronous data link control system

- tactical air navigation system

- tactical communication system

- talking Rebecca-Eureka system

- tape auto-stop system

- tape operating system

- tape-transport system

- TDM system

- telecine system

- telecommunication system

- telemetering system

- telemetry system

- telemetry data processing system

- telemetry information system

- telephone system

- telephone-answering system

- telephone intercommunication system

- telephone video system

- teleprocessing system

- Teleran system

- teletypewriter switching system

- television identification system

- television relay system

- tetragonal crystal system

- text system

- thermal imaging system

- third generation wireless system

- three-phase four-wire system

- three-way speaker system

- time-division multiplex system

- time-frequency collision avoidance system

- time-invariant system

- time reference system

- time-sharing system

- time-varying system

- total access communication system

- touch system

- tracking system

- traffic-alert and collision avoidance system

- traffic control and surveillance system

- traffic control signal system

- trainable system

- trajectory-measuring system

- transaction processing system

- transcontinental communication system

- transform adaptable-processing system

- transmission system

- transmitter-receiver system

- transputer system

- triclinic crystal system

- trigger-starting system

- trigonal crystal system

- triple interlace system

- triplex system

- troposcatter system

- tropospheric radio system

- trunk -system

- tse system

- turntable drive system

- turnkey system

- two-channel sound system

- two-coordinate scanning system

- two-field interlace system

- two-phase five-wire system

- two-phase four-wire system

- two-phase three-wire system

- two-turntable quick-start system

- two-way system

- type system

- UCSD p-system

- unattended system

- underdetermined system

- underwater viewing system

- ungrounded system

- uniplexed information and computing system

- uniprocessor system

- universal battery system

- universal mobile telecommunication system

- universal serial bus system

- unmanned system

- unrestorable system

- USB system

- value system

- variable-structure system

- V-beam system

- vehicle control system

- vehicular disk reproduction system

- very early warning system

- vibrating system

- video cassette recording system

- video editing system

- video-encoding system

- videofile television record storage system

- video home system

- Videotex system

- virtual key cryptographic system

- virtual memory system

- vision system

- visual communication system

- voice/data system

- voice-frequency telegraph system

- voice operating system

- voice recognition system

- voice-response system

- wafer imaging system

- waiting system

- wave-propagating system

- Web network file system

- wide area augmentation system

- wired broadcasting system

- Wollaston-prism digital light-deflector system

- word processing system

- word recognition system

- word-serial system

- writing system

- X-window system

- x-y-z coordinate system

- system Y-

- y-system

- YIQ system

- YUV system

- Δ-system

English-Russian electronics dictionary > system
13 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës

A

Abort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.

Accept - pranon.

Access time - koha e arritjes së të dhënave.

Accessories - veglat ndihmëse në Windows.

Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.

Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.

Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.

allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.

alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#

ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.

ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.

Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.

Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.

Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.

ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.

Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.

Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)

Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.

Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.

Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.

Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.

B

Backbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.

Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.

Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.

Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.

Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacione

Bad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.

Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.

Bar chart - diagram në formë të shiritave.

Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.

Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.

BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.

BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.

Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.

Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.

Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.

Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.

Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.

BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.

Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.

Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.

Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterike

Blank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.

Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëta

Bookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.

Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.

Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.

Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.

Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.

Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.

Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.

Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.

Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.

BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.

Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.

Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.

C

Cache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.

Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.

Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.

CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.

CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.

Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.

Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.

Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.

CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.

Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.

Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.

Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.

Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.

Client-server network - rrjet i tipit klient-server.

Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.

Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.

Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.

Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.

Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.

Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.

CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.

COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.

Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INI

COBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.

Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.

CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.

CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.

COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.

Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.

CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.

CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.

CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.

CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.

Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.

Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.

Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.

Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.

Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).

Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.

Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.

Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.

Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.

Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.

Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.

CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.

D

Data - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.

Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.

Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.

Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.

Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.

Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.

Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.

Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.

Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).

Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.

Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.

Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.

DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.

Destination file - skedar që pranon.

Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).

Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.

DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.

DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.

DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.

DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.

Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.

Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.

DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.

Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.

Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.

Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.

Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.

Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.

Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.

Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.

Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.

DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.

E

EPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.

E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.

Embedded object - objekt i ndërvënë.

EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.

Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.

Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.

EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.

Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.

Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.

Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.

Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.

Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.

Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programore

EBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.

External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.

Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.

F

Fan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.

Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.

Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.

Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.

Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.

File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.

FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.

File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.

File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.

File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.

Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.

Floppy disk - disk i butë, disketë

Footer - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.

FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.

FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.

Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizim

FAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.

G

GIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.

GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.

Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.

H

Hacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.

Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.

Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.

Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.

Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.

Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.

Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.

Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.

HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.

Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.

High tech - teknologji e lartë

Host computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.

Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.

HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.

Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.

Hyphenation - ndarje e fjalëve

I

Illegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.

Image processing - përpunim i grafikonëve

Imaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.

Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.

Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.

Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.

Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.

Input data - të dhënat hyrëse.

Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.

Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.

Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.

Integer - numër i plotë pa presje decimale

L

Line printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.

Link- lidhje; lidhshmëri.

Load - mbushje, futje e programit në memorje.

LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.

Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.

Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.

Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.

Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.

M

Machine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.

Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.

Mailbox - sandëku postar.

Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.

Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.

Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.

MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.

Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.

Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.

MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.

MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.

Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.

Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.

MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.

Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.

Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.

MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.

Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.

N

Network - rrjet i kompjuterit.

NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.

Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.

Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.

Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.

Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterik

Non-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.

Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.

Numeric keypad - tastierë numerike.

O

OLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.

Off-line - i çkyçur

On-line - i kyçur

ODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.

Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.

Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.

OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.

OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.

Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.

Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.

Overstrike - nënvizim.

Overtype - shkrim përmbi tekst.

Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.

P

Page break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.

Page layout - pamje e faqes

Ppm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.

Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.

Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.

PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.

Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.

Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.

Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.

Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.

Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.

Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.

Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.

PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.

PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.

Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.

Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.

Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.

Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.

Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.

Port - portë; lidhje; hyrje.

Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.

Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.

Print queue - pritje, rend për shtyp.

Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.

Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.

Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.

Processing - përpunim i të dhënave.

Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.

Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.

Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.

Q

Query - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.

Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.

QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.

R

Radio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.

RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.

Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.

ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.

RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.

Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.

Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.

Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.

RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.

Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.

RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.

Remote computer - kompjuter i larguar.

Remote control program - program me komandim prej së largu.

Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.

Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.

Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.

Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.

Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.

Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.

Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.

Ring network - rrjet unazor.

RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.

Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.

Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.

S

Safe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.

Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.

Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.

Screen - ekran.

Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.

Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.

Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.

Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.

Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.

Shared file - skedar i përbashkët.

Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.

Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.

Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.

Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.

Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.

Sound card - kartë për zërim.

Storage - kujtesë.

String - varg i shenjave.

SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.

Switch - ndërprerës.

System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).

English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
14 printer

1) принтер, печатающее устройство

2) программа печати

•

the printer is out of paper or is not on — принтер не заправлен бумагой или не включен ( машинное сообщение)

- alphabetic printer
- alphanumeric printer
- attented printer
- band printer
- bar printer
- barrel printer
- belt printer
- bidirectional printer
- black-and-white printer
- bubble-jet printer
- chain printer
- character printer
- character-at-a-time printer
- color printer
- console printer
- continuous jet printer
- daisy-wheel printer
- digital printer
- document printer
- dot-matrix printer
- draft-quality printer
- drum-type printer
- drum printer
- electromechanical printer
- electronic printer
- electrosensitive printer
- electrostatic printer
- embossed plate printer
- engineless printer
- facsimile printer
- full-featured printer
- gang printer
- golf-ball printer
- high-speed printer
- hit-on-the-fly printer
- image printer
- impact printer
- ink-jet printer
- ink-spray printer
- keyboard printer
- laser printer
- letter-quality printer
- line-at-a-time printer
- line printer
- logging printer
- magnetic character printer
- magnetographic printer
- matrix printer
- microfilm printer
- monitor printer
- multibar printer
- multicolor printer
- multifunction printer
- needle printer
- nonimpact printer
- numeric printer
- off-line printer
- on-line printer
- on-the-fly printer
- output printer
- page-at-a-time printer
- page printer
- page-width printer
- paper-strip printer
- petal printer
- pretty printer
- pulsed jet printer
- punch card printer
- rapid printer
- receive-only printer
- ribbonless printer
- serial printer
- single-copy printer
- skip printer
- solid-font printer
- strip printer
- stylus printer
- surface-at-a-time printer
- surface printer
- tape printer
- tape-operated printer
- telegraph printer
- thermal dye printer
- thermal dye transfer printer
- thermal printer
- trail printer
- train printer
- type printer
- wheel printer
- xerographic printer

English-Russian dictionary of computer science and programming > printer

См. также в других словарях:

Digital darkroom — is the hardware, software and techniques used in digital photography that replace the darkroom equivalents, such as enlarging, cropping, dodging and burning, as well as processes that don t have a film equivalent. All photographs benefit from… … Wikipedia
Digital video testing — in broadcast video, for example, is the process of validating and verifying that the video content and other data is being correctly processed, stored and transported. Despite the fact that the data is digital, most digital tv (DTV) system… … Wikipedia
Digital rights management — (DRM) is a term for access control technologies that are used by hardware manufacturers, publishers, copyright holders and individuals to limit the use of digital content and devices. The term is used to describe any technology that inhibits uses … Wikipedia
Monitor Group — Type Partnership Industry Management Consulting Founded 1983 Founder(s) … Wikipedia
Digital materialization — (DM) [1] [2] can loosely be defined as two way direct communication or conversion between matter and information that enables people to exactly describe, monitor, manipulate and create any arbitrary real object. DM is a general paradigm alongside … Wikipedia
Digital microscope — An insect observed with a digital microscope. A digital microscope is a variation of a traditional optical microscope that uses optics and a charge coupled device (CCD) camera to output a digital image to a monitor, sometimes by means of software … Wikipedia
Digital photography — Nikon D700 a 12.1 megapixel full frame DSLR … Wikipedia
Digital video recorder — Foxtel iQ, a combined digital video recorder and satellite receiver. V+, a combined digital vid … Wikipedia
Digital sound revolution — The digital sound revolution (or digital audio revolution) refers to the widespread adoption of digital audio technology in the computer industry beginning in the 1980s. Contents 1 Prior methods 1.1 Software based pulse width modulation 1.2 FM… … Wikipedia
Digital camera back — Kodak DCS420 digital camera, consisting of a modified Nikon N90s body (left) and a digital back (right) shown here separated … Wikipedia
Digital single-lens reflex camera — Nikon D700 full frame (FX) digital SLR camera … Wikipedia

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на все языки

digital quality monitor

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на все языки

digital quality monitor

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: